آيين‌نامه صدور انواع گواهينامه‌هاي رانندگي مصوب 9/11/1390 هيأت‌وزيران() هيأت‌وزيران در جلسه مورخ 9/11/1390 بنا به پيشنهاد وزارت كشور و به استناد ‏اصل يكصد و سي و هشتم قانون اساسي جمهوري اسلامي ايران آيين‌نامه صدور انواع ‏گواهينامه‌هاي رانندگي را به شرح زير تصويب نمود:‏ آيين‌نامه صدور انواع گواهينامه‌هاي رانندگي ماده 1ـ هر كس بخواهد با هر نوع وسيله نقليه موتوري زميني رانندگي نمايد بايد ‏گواهينامه رانندگي متناسب با آن وسيله را دارا باشد.‏ تبصره ـ گواهينامه‌ رانندگي براي انواع وسايل نقليه موتوري و غيرموتوري زميني ‏حسب شرايط بر اساس تشخيص و اعلام راهنمايي و رانندگي صادر مي‌شود.‏ ماده2ـ انواع گواهينامه‌هاي رانندگي با شرايط زير توسط راهنمايي و رانندگي ‏صادر مي‌شود:‏ الف ـ شرايط شركت در آزمايش‌ها و صدور گواهينامه موتورسيكلت (براي رانندگي با ‏موتورسيكلت‌هاي با حجم موتور تا دويست سي‌سي):‏ ‏1ـ داشتن حداقل هجده سال تمام.‏ ‏2ـ ارايه گواهي سلامت جسمي و رواني از مراجع صلاحيت‌دار پزشكي.‏ ‏3ـ ارايه گواهي طي دوره‌هاي آموزش نظري و عملي از آموزشگاه‌ها يا مراكز مجاز ‏آموزش رانندگي.‏ ‏4ـ قبول شدن در آزمون‌هاي تئوري آيين‌نامه و مهارت عملي رانندگي با موتورسيكلت ‏دويست سي‌سي.‏ ب ـ شرايط شركت در آزمايش‌ها و صدور گواهينامه پايه سوم (براي رانندگي با ‏وسايل نقليه موتوري با حداكثر مجموع وزن و ظرفيت بار 5/3 تن يا حمل حداكثر نه نفر ‏سرنشين با احتساب راننده):‏ ‏1ـ داشتن حداقل هجده سال تمام.‏ 2- ارايه گواهي سلامت جسماني و رواني از مراجع صلاحيتدار پزشكي. 3- ارايه گواهي طي دوره‌هاي آموزش نظري و عملي از آموزشگاه‌ها يا مراكز مجاز آموزش رانندگي. 4- قبول شدن در آزمون‌هاي نظري آيين‌نامه و مهارت عملي رانندگي با وسايل نقليه مربوط. پ - شرايط شركت در آزمايش‌ها و صدور گواهينامه پايه دوم (براي رانندگي با انواع وسايل نقليه موتوري يا حداكثر مجموع وزن و ظرفيت بار شش تن يا حمل حداكثر بيست و شش نفر سرنشين با احتساب راننده): 1- داشتن حداقل بيست و سه سال تمام. 2- سپري شدن حداقل دو سال تمام از تاريخ دريافت گواهينامه رانندگي پايه سوم. 3- ارايه گواهي طي دوره‌هاي آموزش نظري و عملي از آموزشگاه‌ها يا مراكز مجاز آموزش رانندگي. 4- ارايه گواهي سلامت جسمي و رواني از مراجع صلاحيتدار پزشكي. 5- قبول شدن در آزمون‌هاي تئوري مقررات تخصصي و مهارت عملي رانندگي با وسايل نقليه باربري و مسافربري مربوط. ت- شرايط شركت در آزمايش‌ها و صدور گواهينامه پايه يكم (براي رانندگي با انواع وسيله نقليه موتوري با مجموع وزن و ظرفيت بار بيش از شش تن يا حمل بيش از بيست و شش نفر سرنشين): 1- داشتن حداقل بيست و پنج سال تمام. 2- سپري شدن حداقل دو سال تمام از تاريخ دريافت گواهينامه رانندگي پايه دوم. 3- ارايه گواهي سلامت جسمي و رواني از مراجع صلاحيتدار پزشكي. 4- ارايه گواهي طي دوره‌هاي آموزش اطلاعات فني و مقررات تخصصي و مهارت عملي از آموزشگاه‌ها يا مراكز مجاز رانندگي. 5- قبول شدن در آزمون‌هاي نظري مقررات تخصصي و مهارت عملي رانندگي با وسايل نقليه باربري و مسافربري متناسب با گروه مربوط. ث- شرايط شركت در آزمايش‌ها و صدور گواهينامه ويژه (براي رانندگي و كار با وسايل انواع وسايل نقليه عمراني، كشاورزي، صنعتي و كارگاهي): 1- داشتن حداقل بيست سال تمام. ‏2ـ ارايه گواهي سلامت جسمي و رواني از مراجع صلاحيت‌دار پزشكي.‏ ‏3ـ ارايه گواهي طي دوره‌هاي آموزش كاربري با وسيله نقليه مورد تقاضا از آموزشگاه‌ها ‏يا مراكز مجاز آموزش رانندگي.‏ ‏4ـ قبول شدن در آزمون‌هاي نظري آيين‌نامه و مهارت عملي رانندگي با وسيله نقليه ‏مربوط.‏ تبصره ـ در گواهينامه‌هاي ويژه، نوع وسيله نقليه‌اي كه دارنده مي‌تواند با آن كار و ‏رانندگي نمايد قيد مي‌شود.‏ ماده3ـ مدت اعتبار انواع گواهينامه رانندگي ده سال است و پس از پايان اعتبار آن ‏و در صورت احراز سلامت جسمي و رواني، براي دوره‌هاي ده ساله تجديد مي‌شود. افرادي ‏كه سن آنها بيش از هفتاد سال تمام باشد، مكلفند هر پنج سال يك‌بار جهت احراز ‏سلامت جسمي و رواني و در صورت لزوم، تعويض گواهينامه متناسب با شرايط جسمي و ‏رواني خود به راهنمايي و رانندگي مراجعه نمايند.‏ ماده4ـ دارندگان گواهينامه‌هاي رانندگي موتورسيكلت و پايه سوم در اولين مرحله ‏صدور در سال اول مكلف به رعايت محدوديت‌ها و شرايط ويژه‌اي مي‌باشند كه در صورت ‏رعايت آنها و رعايت مقررات اين آيين‌نامه گواهينامه رانندگي آنان تا سقف مندرج در ماده‏‏(3) معتبر خواهد بود.‏ تبصره ـ شرايط و ضوابط مربوط به محدوديت‌هاي رانندگي در سال اول صدور ‏گواهينامه‌هاي موتورسيكلت و پايه سوم به موجب دستورالعملي خواهد بود كه ظرف سه ‏ماه پس از ابلاغ اين آيين‌نامه، توسط نيروي انتظامي جمهوري اسلامي ايران تهيه و به ‏تأييد وزير كشور خواهد رسيد.‏ () ماده5 ـ راهنمايي و رانندگي مي‌تواند در صورت لزوم، آزمايش مجدد مقررات ‏راهنمايي و رانندگي و مهارت عملي را پيش از صدور گواهينامه از درخواست‌كنندگان به ‏عمل آورد.‏ ماده6 ـ مراجع انجام معاينات پزشكي و همچنين ضوابط احراز سلامت جسمي و ‏رواني درخواست‌كنندكان و هرگونه تغيير در آن به پيشنهاد وزارت بهداشت، درمان و ‏آموزش پزشكي توسط كارگروهي متشكل از نمايندگان وزارتخانه‌هاي كشور، راه و ‏شهرسازي و بهداشت، درمان و آموزش پزشكي و راهنمايي و رانندگي تعيين مي‌شود.‏ ماده7ـ آزمون آيين‌نامه و مقررات راهنمايي و رانندگي به صورت نوشتاري يا ‏رايانه‌اي انجام مي‌گيرد. در موارد خاص، راهنمايي و رانندگي مي‌تواند آزمون‌هاي نظري را ‏به صورت شنيداري انجام دهد.‏ ماده 8 ـ مكان آزمون‌ها و نوع وسيله نقليه براي احراز مهارت عملي رانندگي كه ‏متناسب با نوع گواهينامه رانندگي درخواستي متقاضيان است توسط راهنمايي و رانندگي ‏تعيين مي‌شود.‏ ماده9ـ گواهينامه مجاز براي رانندگي با وسايل نقليه خاص بايد با توجه به اتاق و ‏شاسي وسيله‌نقليه و متناسب با نوع گواهينامه مربوط در جدول انواع گواهينامه‌ها موضوع ‏ماده (13) اين آيين‌نامه، باشد.‏ ماده10ـ دارنده گواهينامه موتورسيكلت پس از سه سال از اخذ گواهينامه و رسيدن ‏به سن بيست و سه سال تمام مي‌تواند با موتورسيكلت‌هاي با حجم موتور بيش از دويست ‏سي‌سي نيز رانندگي نمايند.‏ () ماده11ـ دارندگان گواهينامه هر پايه به استثناي گواهينامه‌هاي ويژه و موتورسيكلت ‏مي‌توانند با هر نوع وسايل نقليه در نظر گرفته شده براي پايه قبل، رانندگي نمايند و براي ‏رانندگي با وسايل نقليه خدمات عمومي، حسب مورد دارا بودن گواهينامه پايه دوم يا يكم ‏الزامي است.‏ ماده12ـ براي رانندگي با وسايل نقليه داراي جرثقيل، دارا بودن گواهينامه متناسب ‏با نوع و كاربري وسيله نقليه در جدول انواع گواهينامه‌ها موضوع ماده (13) اين آيين‌نامه، ‏الزامي است.‏ ماده13ـ گواهينامه‌هايي كه بر اساس مقررات قبلي صادر شده‌اند به شرح و مطابق ‏جدول زير معادل‌سازي مي‌شوند:‏ ‏1ـ الف ـ پايه يك گروه «پ» و «ت» معادل پايه يكم ‏2ـ پايه دوم و (ب ـ 2) معادل پايه دوم ‏3ـ (ب ـ 1) معادل پايه سوم‏ ‏4ـ موتورسيكلت با رعايت ماده (10) اين آيين‌نامه، معادل موتورسيكلت جدول طبقه‌بندي انواع گواهينامه‌هاي رانندگي

رديف	نوع و يا پايه	وسايل نقليه مجاز براي رانندگي	گواهينامه پيش‌نياز	شرط سني
1	موتور سيكلت	انواع موتور سيكلت	-	18 سال تمام
2	پايه سوم	وسایل نقلیه موتوری با حداكثر مجموع وزن و ظرفیت بار 5/3 تن و یا برای حمل حداكثر 9 نفر سرنشین با احتساب راننده	-	18 سال تمام
3	پايه دوم	وسایل نقلیه موتوری با حداكثر مجموع وزن و ظرفیت بار 6 تن و یا برای حمل حداكثر 26 نفر سرنشین با احتساب راننده	پايه سوم	23 سال تمام
4	پايه يكم	وسایل نقلیه موتوری با مجموع وزن و ظرفیت بار بيش از 6 تن و یا برای حمل بيش از 26 نفر سرنشین	پايه دوم	25 سال تمام
5	ويژه	انواع وسیله نقلیه عمرانی، صنعتی،كشاورزی و كارگاهی	-	20 سال تمام

ماده14ـ وضعيت ظاهري درخواست‌كننده گواهينامه، از جهت وجود نقص عضو، با ‏گواهي سلامت جسمي و رواني صادر شده از مراكز مجاز پزشكي به وسيله افسران ‏كارشناس راهنمايي و رانندگي تطبيق داده مي‌شود و در صورت وجود مغايرت، موضوع به ‏كميسيون پزشكي نيروي انتظامي ارجاع مي‌شود.‏ ماده15ـ درخواست‌كننده هر نوع گواهينامه رانندگي بايد مداركي را كه از طرف ‏راهنمايي و رانندگي اعلام مي‌شود به مراجع آگهي شده ارايه نمايد.‏ ماده16ـ مندرجات گواهينامه رانندگي شامل جدول انواع گواهينامه، پايه گواهينامه ‏رانندگي، شناسه اطلاعات دارنده، مدت اعتبار، مشخصات راننده (كدملي)، نام واحد ‏صادركننده، امضاي مقام صادركننده، شماره و تاريخ صدور، عكس درخواست‌كننده، ‏مهر واحد صدور و ساير مشخصات مرتبط با نوع گواهينامه حسب تشخيص راهنمايي و ‏رانندگي مي‌باشد.‏ ماده17ـ هرگاه درخواست‌كننده گواهينامه رانندگي در آزمايش‌هاي مربوط موفق ‏شود، گواهينامه رانندگي وي پس از رؤيت مدارك لازم صادر و به او تسليم خواهد شد. ‏دارنده گواهينامه موظف است ظرف يك ماه پيش از پايان مهلت مقرر، براي تجديد، ‏تمديد مدت اعتبار يا تعويض آن به گواهينامه معادل به راهنمايي و رانندگي مراجعه ‏نمايد. راهنمايي و رانندگي هنگام تجديد، تمديد يا تعويض گواهينامه، ضمن دريافت ‏گواهي سلامت جسمي و رواني از درخواست‌كننده، مي‌تواند آزمون‌هاي لازم را از وي ‏به عمل آورد. مأموران راهنمايي و رانندگي و پليس راه موظفند هنگام بررسي گواهينامه ‏رانندگان در صورتي كه تاريخ اعتبار آن سپري شده باشد، گواهينامه رانندگي را با ارايه ‏رسيد اخذ و پس از اعمال قانون، گواهينامه ياد شده را براي تمديد يا تجديد به اداره ‏مربوط ارسال نمايند. ‌دارنده گواهينامه موظف است ظرف يك ماه با مراجعه به واحد ‏مربوط براي دريافت گواهينامه رانندگي جديد اقدام نمايد.‏ تبصره1ـ دستورالعمل نحوه زمان‌بندي و ضوابط چگونگي انجام آزمون‌ها تجديد، ‏تمديد اعتبار و تجديد آزمون در صورت مردود شدن درخواست‌كننده توسط راهنمايي و ‏رانندگي تهيه مي‌شود.‏ تبصره2ـ دريافت هرگونه خدمات مربوط به گواهينامه رانندگي منوط به ارايه ‏مفاصاحساب تخلفات رانندگي فرد متقاضي مي‌باشد.‏ ماده18ـ در صورتي كه دارنده يك نوع گواهينامه بخواهد براي دريافت نوع ديگر ‏گواهينامه اقدام نمايد، موظف است در آزمون‌هاي مربوط شركت كند. پس از قبول شدن، ‏چنانچه گواهينامه قبلي پيش‌نياز دريافت گواهينامه مورد درخواست باشد، گواهينامه قبلي ‏از درخواست‌كننده اخذ و گواهينامه جديد صادر و به وي تحويل مي‌شود.‏ ماده19ـ رانندگي با هر نوع تاكسي و وسايل نقليه عمومي در شهرها و وسايل نقليه ‏عمومي جاده‌اي، علاوه بر گواهينامه رانندگي متناسب، حسب مورد نيازمند داشتن مجوز ‏از شهرداري و يا دفترچه كار يا برگ صادر شده از سوي وزارت راه و شهرسازي مي‌باشد.‏ ماده20ـ در صورتي كه گواهينامه رانندگي مفقود شود يا از بين برود، دارنده آن ‏مي‌تواند درخواست صدور المثنا نمايد، پس از احراز درستي ادعاي درخواست‌كننده و ‏سپري شدن حداكثر دو ماه از زمان اعلام، گواهينامه المثنا صادر و به وي تسليم مي‌شود.‏ ماده21ـ در صورت فقدان گواهينامه در اثر حوادثي از قبيل آتش‌سوزي، سيل و زلزله ‏با ارايه گواهي از مراجع ذي‌صلاح، گواهي موقت رانندگي براي مدت انتظار صادر مي‌شود.‏ ماده22ـ دارندگان گواهينامه‌هاي معتبر خارجي (اعم از ايرانيان يا خارجيان)‌ مي‌توانند ‏تا شش ماه پس از ورود، در ايران رانندگي نمايند. در صورت تمايل به ادامه رانندگي در ايران ‏بايد نسبت به تبديل گواهينامه خارجي خود به گواهينامه ايراني اقدام نمايند.‏ ماده23ـ تبديل گواهينامه‌هاي رانندگي معتبر صادر شده از كشورهاي خارجي كه ‏گواهينامه صادر شده از ايران در قلمرو سرزميني آنان براي رانندگي معتبر محسوب ‏مي‌شود، با رؤيت ترجمه و اصل گواهينامه خارجي و ساير مدارك لازم و احراز سلامت ‏جسمي و رواني درخواست‌كننده صورت مي‌پذيرد. در موارد ديگر تبديل گواهينامه‌هاي ‏رانندگي با تأييد وزارتخانه‌هاي كشور و امور خارجه صورت مي‌پذيرد.‏ ماده 24ـ مأموران سياسي و كنسولي و اعضاي سازمان‌هاي بين‌المللي مي‌توانند ‏براي تبديل گواهينامه‌هاي خود مدارك مندرج در ماده (23) اين آيين‌نامه را حسب مورد ‏از طريق وزارتخانه‌هاي امور خارجه و كشور به راهنمايي و رانندگي ارسال نمايند.‏ ماده25ـ صدور گواهينامه مجدد براي كساني كه گواهينامه رانندگي آنان توقيف ‏شده باشد امكان‌پذير نيست و در صورت صادر شدن و تحويل از درجه اعتبار ساقط ‏مي‌باشد و به وسيله راهنمايي و رانندگي اخذ و ابطال خواهد شد.‏ ماده26ـ راهنمايي و رانندگي موظف است در صورتي كه گواهينامه رانندگي ‏اشتباه يا ناقص صادر شده باشد از دارنده آن اخذ و پس از رفع اشتباه و نقص، گواهينامه ‏صحيح صادر كند و به وي تحويل دهد.‏ ماده27ـ هرگاه دارنده گواهينامه يكي از شرايط پزشكي موضوع ماده (6) اين ‏آيين‌نامه را از دست بدهد، موظف است ظرف يك ماه به راهنمايي و رانندگي مراجعه ‏نمايد. راهنمايي و رانندگي دارنده گواهينامه را براي انجام معاينات و آزمايش‌هاي ضروري ‏پزشكي به مراكز پزشكي مجاز معرفي مي‌نمايد. در صورت احراز عدم وجود شرايط و ‏صلاحيت رانندگي توسط مراكز يـاد شده، گواهيـنامه از وي اخذ و ابطال مي‌شود. ‏در صورت تقاضا، حسب مقررات گواهينامه متناسب با شرايط جسماني وي تعيين و پس ‏از صدور به وي تسليم مي‌شود.‏ تبصره ـ در صورت كشف نقص عضو مؤثر از سوي مأموران راهنمايي و رانندگي و ‏عدم قيد آن در گواهينامه رانندگي، گواهينامه رانندگي اخذ مي‌شود و تا زمان بررسي‌هاي ‏پزشكي و اعلام امكان صدور گواهينامه مجدد، دارنده گواهينامه حق رانندگي ندارد.‏ ماده 28ـ در صورت ارتكاب و تعدد تخلفات مهم و پرخطر رانندگي، بر اساس ‏قانون رسيدگي به تخلفات رانندگي ـ مصوب 1389 ـ با راننده متخلف رفتار خواهد شد.‏ ماده29ـ نحوه، شرايط و تعيين مسؤول صدور گواهينامه راهبران انواع وسايل حمل ‏و نقل ريلي شهري و حومه، برابر دستورالعملي خواهد بود كه به تصويب شوراي عالي ‏هماهنگي ترافيك شهرهاي كشور مي‌رسد.‏ ماده30ـ راهنمايي و رانندگي نيروي انتظامي جمهوري اسلامي ايران مكلف است تا ‏پايان برنامه پنجساله پنجم توسـعه جمهوري اسلامي ايران ـ مصوب 1389ـ نسبت ‏به الكترونيكي نمودن خدمات صدور گواهينامه رانندگي اقدام نمايد.‏