قانون اصلاح قوانين تنظيم جمعيت و خانواده
- الف - مدت مرخصي زايمان زنان شاغل در بخش‌هاي دولتي و غيردولتي مصوب 16/4/1392 هيأت‌وزيران:
هيأت‌وزيران در جلسه مورخ 16/4/1392 به استناد تبصره (2) ماده واحده قانون اصلاح قوانين تنظيم جمعيت و خانواده- مصوب 1392- تصويب نمود:
1- مدت مرخصي زايمان (يک و دو قلو) زنان شاغل در بخش‌هاي دولتي و غيردولتي نه ماه تمام با پرداخت حقوق و فوق‌العاده‌هاي مربوط تعيين مي‌شود. همسران افراد ياد شده نيز از دو هفته مرخصي اجباري (تشويقي) برخوردار مي‌شوند.
2- مفاد اين تصويبنامه به مادراني که سن فرزند آنان به نه ماهگي نرسيده است تسري مي‌يابد و مدت مرخصي آنان تا نه ماهگي نوزاد افزايش مي‌يابد.
3- تاريخ اجراي اين تصويبنامه از زمان لازم‌الاجرا شدن قانون اصلاح قوانين تنظيم جمعيت و خانواده- مصوب 1392- تعيين مي‌شود.
ب- رأي 64- 31/1/1394 هيأت عمومي ديوان عدالت اداري:
به موجب تبصره 2 ماده واحده قانون اصلاح قوانين تنظيم جمعيت و خانواده مصوب سال 1392 به دولت اجازه داده شده است مرخصي زايمان مادران را به نه ماه افزايش دهد و هيأت‌وزيران نيز در راستاي اين اختيار به موجب بند يك تصويبنامه شماره 92091/ت46527- 19/4/1392، مدت مرخصي زايمان (يك و 2 قلو) زنان شاغل در بخش‌هاي دولتي و غيردولتي را نه ماه تمام با پرداخت حقوق و فوق‌العاده‌هاي مربوط تعيين كرده است. نظر به اين كه شعب 45 و 10 و 4 ديوان عدالت اداري به شرح آراء مندرج در گردش كار كه در شعب هشتم و دهم تجديدنظر ديوان عدالت اداري عيناً تأييد و استوار شده است در ارتباط با خواسته شكايت مبني بر الزام دستگاه دولتي متبوع خويش به افزايش مدت مرخصي زايمان از شش ماه به نه ماه حكم به وارد دانستن شكايت صادر كرده‌اند اين آراء در راستاي حكم پيش گفته مقنن و مصوبه ياد شده هيأت‌وزيران صادر شده‌اند و به عنوان رأي صحيح تلقي مي‌شوند و به همين جهت در راستاي ماده 90 قانون تشكيلات و آيين دادرسي ديوان عدالت اداري مصوب سال 1392 مفاد آراي مذكور به عنوان رأي ايجاد رويه براي شعب ديوان عدالت اداري، ادارات و اشخاص حقيقي و حقوقي مربوط لازم‌الاتباع است.
ج- نظر 296/7-14/2/1393 ا.ح.ق:
1- اولاً عبارت «مرخصی زایمان» مندرج در تبصره 2 ماده واحده قانون اصلاح قوانین تنظیم جمعیت و خانواده مصوب 20/3/1392 ناظر به بانوانی است که شاغل باشند و گرنه اعطای مرخصی به بانوان غیرشاغل بی‌معنا است. ثانیاً مرجع ضمیر «آنان» در عبارت «همسر آنان» در تبصره 2 ماده واحده یاد شده، بانوانی است که از مرخصی زایمان برخوردار می‌گردند. بنابراین آن دسته از کارکنان مرد که همسر آنان شاغل نمی‌باشند در شمول مزایای ماده واحده قرار نمی‌گیرند.
2- با توجه به اطلاق عبارت «والدین شاغل» در ماده واحده مارالذکر شاغلین قانون مذکور به کلیه بانوان اعم از رسمی، پیمانی و قراردادی تسری دارد.
قانون اصلاح قوانين تنظيم جمعيت و خانواده
مصوب 20/3/1392
ماده واحده ـ از تاريخ لازم‌الاجرا شدن اين قانون كليه محدوديت‌هاي مقرر در قانون تنظيم خانواده و جمعيت مصوب 26/2/1372 و اصلاحات آن و ساير قوانين كه بر اساس تعداد فرزند براي والدين شاغل يا فرزندان آنان ايجاد شده است، لغو مي‌شود.
تبصره1 ـ دولت مي‌تواند هر پنج سال يك بار، با توجه به نتايج سرشماري‌هاي عمومي نفوس، تركيب جمعيتي و شاخص‌هاي سياسي، امنيتي، اقتصادي و اجتماعي در چهارچوب سياست‌هاي كلي نظام و با رعايت شاخص‌هاي مندرج در قوانين برنامه پنجساله با ارايه لايحه به مجلس شوراي اسلامي نسبت به برقراري امتيازات يا ايجاد محدوديت‌ها بر اساس تعداد فرزندان اقدام كند.
تبصره2ـ به دولت اجازه داده مي‌شود مرخصي زايمان مادران را به نه ماه افزايش دهد و همسر آنان نيز از دو هفته مرخصي اجباري (تشويقي) برخوردار شوند.()
اين قانون به مادراني كه سن فرزند آنان به نه ماهگي نرسيده است، تسري مي‌يابد و مادر مي‌تواند تا سن نه ماهگي نوزاد از مرخصي زايمان استفاده كند.