تاریخ دادنامه : 1399/7/1      شماره دادنامه: 825    شماره پرونده : 9900286

مرجع رسیدگی: هیأت عمومی دیوان عدالت اداری

اعلام‌کننده تعارض : معاون نظارت و بازرسی دیوان عدالت اداری

موضوع: اعلام تعارض در آراء صادر شده از شعب دیوان عدالت اداری 

گردش کار : در خصوص احتساب فاصله بین فراغت از تحصیل دانش‌آموزان دانشسراهای مقدماتی تا زمان استخدام در آموزش و پرورش، شعب دیوان عدالت اداری آراء معارضی صادر کرده‌اند. بدین نحو که شعبه 25 تجدیدنظر با این استدلال که دانش آموزان دانشسراها پس از فارغ‌التحصیلی به استخدام در می‌آیند ولی فارغ‌التحصیلان مراکز تربیت معلم از ابتدای تحصیل به استخدام در می‌آیند و دانش آموزان دانشسراها از شمول آرای وحدت رویه دیوان عدالت اداری خارج هستند، حکم به رد شکایت صادر کرده است. اما شعبه 29 تجدیدنظر به استناد آراء شماره 758 ـ 1385/11/15، 654ـ 1386/8/6 و 153ـ 1387/3/12 هیأت عمومی دیوان عدالت اداری و این که عدم اشتغال به کار شاکیان مستند به فعل آنان نبوده است، حکم به ورود شکایت صادر کرده است.  با توجه به مراتب رفع تعارض و صدور رأی وحدت رویه درخواست شده است.

گردش کار پرونده‌ها و مشروح آراء به قرار زیر است:

الف: شعبه 25 بدوی دیوان عدالت اداری در رسیدگی به پرونده شماره 9809980902701707 با موضوع دادخواست آقای امیرتیمور میری به طرفیت 1ـ اداره کل آموزش و پرورش استان خوزستان 2ـ سازمان بازنشستگی استان خوزستان و به خواسته الزام به احتساب فاصله زمانی بین فراغت از تحصیل تا استخدام در سنوات خدمت (احتساب فاصله خدمتی بعد از فراغت از تحصیل به مدّت 2 سال و 5 ماه و 9 روز) الزام به پرداخت کسورات بازنشستگی (پرداخت کسور بازنشستگی آن به صندوق بازنشستگی) به موجب دادنامه شماره 9809970902702348ـ 1398/9/13 به شرح زیر رأی صادر کرده است:

حسب اوراق و محتویات پرونده شاکی از تاریخ 1370/7/1 در دانشسرای تربیت معلم شروع به تحصیل نموده است و در تاریخ 1374/6/31 فارغ‌التحصیل شده است و در تاریخ 1376/12/9 به صورت رسمی آزمایشی استخدام شده است و به هنگام آغاز به تحصیل تعهد محضری بر اساس قانون متعهدین به خدمت داده است با این اوصاف مطابق مادتین 2 و 3 قانون متعهدین خدمت به وزارت آموزش و پرورش مصوب 1369/3/8 دانش آموزان دانشسراها و دانشجویان مراکز تربیت معلم و دانشگاه‌های تربیت معلم و رشته‌های دبیری دانشگاه‌ها و مؤسسات آموزش عالی مکلفند در آغاز تحصیل خود به وزارت آموزش و پرورش تعهد ثبتی بسپارند که پس از فراغت از تحصیل به میزان دو برابر مدت تحصیل که حداقل آن کمتر از 5 سال نباشد در هر محلی که وزارت آموزش و پرورش تعیین می‌نماید خدمت کنند و قبل از اتمام مدت خدمت مورد تعهد حق استخدام در هیچ یک از وزارتخانه‌ها و سازمان‌ها و مؤسسات و شرکت‌های دولتی و نهادهای انقلابی مذکور در ماده 3 را ندارند و در قبال تعهد مزبور به موجب ماده 6 این قانون از آغاز تحصیل خود به استخدام آزمایشی وزارت آموزش و پرورش درآمده و حقوق و فوق‌العاده‌ها شغل مربوط به مدارک تحصیلی لازم برخوردار می‌شوند و با توجه به ماده 7 قانون فوق‌الذکر پس از استخدام رسمی حسب مورد 2 تا 4 سال از مدت تحصیل جزء سابقه خدمت رسمی آنان منظور خواهد شد و از نظر ترفیع (پایه، گروه بازنشستگی) قابل محاسبه خواهد بود نظر به مراتب فوق‌الذکر و مدلول دادنامه شماره 758 ـ 1385/11/15 هیأت عمومی دیوان عدالت اداری در باب استحقاق مشمولین قانون مزبور به استخدام قطعی پس از فراغت از تحصیل در دوره مربوطه و همچنین دادنامه شماره 654ـ 1386/8/6 هیأت عمومی دیوان عدالت اداری که ایام بلاتکلیفی فارغ‌التحصیلان مورد اشاره می‌بایست از نظر استخدامی محاسبه و تعیین تکلیف گردد و به موجب دادنامه شماره 153ـ 1387/3/12 هیأت عمومی دیوان عدالت اداری به اینکه عدم اشتغال به خدمت متعهدین واجد شرایط مستند به فعل آنان نبوده است و لذا با مردود دانستن مدافعات خوانده ردیف اول و لذا شکایت شاکی را وارد تشخیص داده و به استناد مواد 65 و 11 و10 قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری حکم به ورود شکایت و الزام خوانده ردیف اول به اجابت خواسته با اصلاح حکم کارگزینی استخدام آزمایشی اولیه خواهان و به تبع آن احکام سنوات بعد نیز اصلاح و مابه‌التفاوت کسور بازنشستگی متعلقه به حساب صندوق بازنشستگی کشوری واریز گردد و خوانده ردیف دوم نیز به قبول مابه‌التفاوت مزبور و احتساب آن صادر و اعلام می‌گردد. رأی صادره ظرف بیست روز از تاریخ ابلاغ قابل تجدیدنظرخواهی در شعب تجدیدنظر دیوان عدالت اداری می‌باشد.

در اثر تجدیدنظرخواهی از رأی مذکور، شعبه 25 تجدیدنظر دیوان عدالت اداری به‌موجب دادنامه شماره 9909970955800072ـ 1399/1/5 با استدلال زیر رأی مذکور را نقض می‌کند:

تجدیدنظرخوانده ورودی 1370/7/1 دانشسرای مقدماتی تربیت معلم شهرستان اندیمشک بوده و از تاریخ 1374/6/31 فارغ‌التحصیل و از تاریخ 1376/12/9 به صورت رسمی آزمایشی استخدام گردیده درخواست احتساب فاصله خدمتی با پرداخت کسور بازنشستگی را داشته شعبه بدوی حکم به ورود شکایت صادر نموده است علیهذا نظر بر اینکه فارغ‌التحصیلان دانشسراهای مقدماتی تربیت معلم در مقطع دیپلم و فارغ‌التحصیلان مراکز تربیت معلم مقطع کاردانی احکام متفاوت قانونی دارند بدین توضیح که دانش‌آموزان دانشسراها بعد از فارغ‌التحصیلی به استخدام در می‌آیند ولی فارغ‌التحصیلان مراکز تربیت معلم مقطع کاردانی از ابتدای تحصیل به استخدام در می‌آیند بنا به مراتب مذکور دانش آموزان دانشسراها از شمول آرای وحدت رویه استنادی خارج هستند لذا ضمن نقض دادنامه تجدیدنظر خواسته حکم به رد شکایت صادر و اعلام می‌گردد. رأی صادره قطعی است.

ب: شعبه 25 بدوی دیوان عدالت اداری در رسیدگی به پرونده شماره 9809980902701380 با موضوع دادخواست آقای حسین تابش به طرفیت اداره کل آموزش و پرورش استان خوزستان و به خواسته الزام به احتساب فاصله زمانی بین فراغت از تحصیل تا استخدام در سنوات خدمت به مدت یک سال و 9 ماه و یک روز ـ الزام به‌پرداخت کسورات بازنشستگی (پرداخت کسور بازنشستگی به صندوق بازنشستگی) به‌موجب دادنامه شماره 9809970902702338 ـ 1398/9/13 به شرح زیر رأی صادر کرده است:

حسب اوراق و محتویات شاکی بعد دو سال تحصیل در دانشسرای تربیت معلم در تاریخ 1374/4/31 فارغ‌التحصیل شده است و در سال 1376/7/1 به صورت رسمی آزمایشی استخدام شده است و به هنگام آغاز به تحصیل تعهد محضری بر اساس قانون متعهدین به خدمت داده است با این اوصاف مطابق مادتین 2 و 3 قانون متعهدین خدمت به وزارت آموزش و پرورش مصوب 1369/3/8 دانش آموزان دانشسراها و دانشجویان مراکز تربیت معلم و دانشگاههای تربیت معلم و رشته‌های دبیری دانشگاه‌ها و مؤسسات آموزش عالی مکلفند در آغاز تحصیل خود به وزارت آموزش و پرورش تعهد ثبتی بسپارند که پس از فراغت از تحصیل به میزان دو برابر مدت تحصیل که حداقل آن کمتر از 5 سال نباشد در هر محلی که وزارت آموزش و پرورش تعیین می‌نماید خدمت کنند و قبل از اتمام مدت خدمت مورد تعهد حق استخدام در هیچ یک از وزارتخانه‌ها و سازمان‌ها و مؤسسات و شرکت‌های دولتی و نهادهای انقلابی مذکور در ماده 3 را ندارند و در قبال تعهد مزبور به موجب ماده 6 این قانون از آغاز تحصیل خود به استخدام آزمایشی وزارت آموزش و پرورش درآمده و حقوق و فوق‌العاده‌ها شغل مربوط به مدارک تحصیلی لازم برخوردار می‌شوند و با توجه به ماده 7 قانون فوق‌الذکر پس از استخدام رسمی حسب مورد 2 تا 4 سال از مدت تحصیل جزء سابقه خدمت رسمی آنان منظور خواهد شد و از نظر ترفیع (پایه، گروه بازنشستگی) قابل محاسبه خواهد بود نظر به مراتب فوق‌الذکر و مداول دادنامه شماره 758 ـ 1385/11/15 هیأت عمومی دیوان عدالت اداری در باب استحقاق مشمولین قانون مزبور به استخدام قطعی پس از فراغت از تحصیل در دوره مربوطه و همچنین دادنامه شماره 654ـ 1386/8/6 هیأت عمومی دیوان عدالت اداری که ایام بلاتکلیفی فارغ‌التحصیلان مورد اشاره می‌بایست از نظر استخدامی محاسبه و تعیین تکلیف گردد و به موجب دادنامه شماره 153ـ 1387/3/12 هیأت عمومی دیوان عدالت اداری به اینکه عدم اشتغال به خدمت متعهدین واجد شرایط مستند به فعل آنان نبوده است و لذا با مردود دانستن مدافعات خوانده ردیف اول و لذا شکایت شاکی را وارد تشخیص داده و به استناد مواد 65 و 11 و10 قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری حکم به ورود شکایت و الزام خوانده ردیف اول به اجابت خواسته با اصلاح حکم کارگزینی استخدام آزمایشی اولیه خواهان و به تبع آن احکام سنوات بعد نیز اصلاح و ما به التفاوت کسور بازنشستگی متعلقه به حساب صندوق بازنشستگی کشوری واریز گردد و خوانده ردیف دوم نیز به قبول مابه‌التفاوت مزبور واحتساب آن صادر و اعلام می‌گردد. رأی صادره ظرف بیست روز از تاریخ ابلاغ قابل تجدیدنظرخواهی در شعب تجدیدنظر دیوان عدالت اداری می‌باشد.

رأی مذکور به موجب رأی شماره 9809970959904745 ـ 1398/12/19 شعبه 29 تجدیدنظر دیوان عدالت اداری تأیید شده است.

هیأت عمومی دیوان عدالت اداری در تاریخ 1399/7/1 با حضور 3معاونین دیوان عدالت اداری و رؤسا و مستشاران و دادرسان شعب دیوان تشکیل شد و پس از بحث و بررسی با اکثریت آراء به شرح زیر به صدور رأی مبادرت کرده است.

رأی هیأت عمومی

الف ـ تعارض در آراء محرز است.

ب ـ با توجه به اینکه اولاً: در ماده 6 قانون متعهدین خدمت به وزارت آموزش و پرورش مصوب 1369 تصریح شده است دانشجویان متعهد به خدمت، از آغاز تحصیل خود به استخدام آزمایشی وزارت آموزش و پرورش در می‌آیند اما در ‌ماده 8 به وزارت آموزش و پرورش اجازه داده است در صورت نیاز و تأیید صلاحیت، فارغ‌التحصیلان دانشسراها را استخدام و در غیراین صورت با آنان طبق ماده 5 و تبصره ذیل آن رفتار کند، بنابراین مستفاد از مواد 6 و 8 قانون مذکور دانش آموزان دانشسراها ـ بر خلاف دانشجویان تربیت معلم ـ از ابتدای تحصیل به استخدام آزمایشی آموزش و پرورش در نمی‌آیند و آموزش و پرورش نیز تکلیفی به استخدام آنان بعد از فراغت از تحصیل ندارد و آخرین رأی وحدت رویه صادره از سوی دیوان عدالت اداری به شماره 931ـ 1398/5/15  بر این اساس صادر شده است. ثانیاً: برابر ‌ماده 7 قانون مذکور در مورد دانش‌آموزان دانشسراهای تربیت معلم، صرفاً پس از استخدام رسمی حداکثر مدت 2 سال از مدت تحصیل دوره کاردانی آنها جزء سابقه خدمت رسمی آنان منظور و از نظر ترفیع (‌پایه،گروه، بازنشستگی) قابل محاسبه خواهد‌بود. بنابراین فاصله ایجاد شده پس از فراغت از تحصیل تا زمان استخدام دانش آموزان مذکور قابل احتساب به عنوان سنوات خدمتی نمی‌باشد و من‌حیث‌المجموع رأی صادره بر رد شکایت صحیح تشخیص داده می‌شود. این رأی به استناد بند 2 ماده 12 و ماده 89 قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری مصوب سال 1392 برای شعب دیوان عدالت اداری و سایر مراجع اداری مربوط در موارد مشابه لازم‌الاتباع است.

پهیأت عمومی دیوان عدالت اداری

معاون قضایی دیوان عدالت اداری ـ مرتضی علی اشراقی