خلاصه :

اخیراً پیشنهادی توسط دولت با محوریت انتشار اوراق پیش فروش نفت در جلسات مختلف تصمیم گیری مطرح شده است که برمبنای آن دولت اوراقی برای پیش فروش نفت منتشر نماید. با توجه به اهمیت موضوع در این گزارش به صورت خلاصه محورهای کلی اطلاع رسانی شده از این طرح بررسی و جوانب مختلف آن ارزیابی می گردد. گفتنی است هرچند مدتی از مطرح شدن این ایده گذشته، اما با توجه به رسانه ای شدن موضوع و همچنین طرح مسئله اجرای این ایده برای سال 1400 (احتمالاً با تغییراتی جزئی نسبت به طرح اولیه)، این گزارش منتشر شده است.

با توجه به نکات بیان شده در این گزارش به نظر می رسد اوراق پیش فروش نفت هیچ مزیتی نسبت به اوراق ریالی فعلی که توسط دولت در حال انتشار است نخواهد داشت. زیرا انتشار اوراق پیش فروش نفت به دلیل وابستگی به نرخ ارز و قیمت نفت در تاریخ سررسید بازدهی بسیار بالایی خواهد داشت که این امر از یک سو تعهدات دولت را افزایش داده (موجب ناپایداری بسیار زیاد بدهی های دولت می شود) و از سوی دیگر موجب افزایش نرخ بهره در اقتصاد خواهد شد. هرچند شرکت ملی نفت به دلیل بهره مندی از عواید حاصل از انتشار این اوراق (سهم 5/14 درصدی) از این سیاست منتفع خواهد شد اما در مجموع این سیاست در مقایسه با سیاست های در حال اجرای فعلی یعنی انتشار انواع اوراق مالی اسلامی (برمبنای مصوبه شورای هماهنگی اقتصادی) و همچنین فروش سهام دولت (در قالب صندوق های ETF و سایر روش ها) دارای آسیب های بسیار بیشتری است. همچنین قابل پیش بینی است که در زمان سررسید اوراق فشار عمومی برای ایجاد گشایش در فروش نفت افزایش خواهد که این امر حاکمیت را از تصمیم گیری مستقل در سیاست خارجی خود بازخواهد داشت. با در نظر گرفتن این موراد و سایر موارد مطرح شده در گزارش لازم است تا از تصویب و اجرای این پیشنهاد جلوگیری به عمل آید.